تئوری و روش شناسی تمرین

تمرینات علمی و اصولی برای رسیدن به نتایج درخشان در ورزش
یکی از حوزه‏ هایی که متخصصین علوم ورزشی به‏ ویژه فیزیولوژیست‏ های ورزشی باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند، علم تمرین است. کتاب « تئوری و روش‏ شناسی تمرین » می‏تواند مبانی نظری و ایده ‏های بسیار خوبی را به ‏ویژه برای مربیان ورزشی کشور که به این اطلاعات نیاز دارند، فراهم کند.

کتاب تئوری و روش شناسی تمرین
کتاب تئوری و روش شناسی تمرین تألیف پروفسور تئودور. اُ. بومپا؛ متخصص علم تمرین و استاد دانشگاه یورک کانادا است که با ترجمه مشترک دکتر محمدرضا حامدی‏ نیا، دکتر امیرحسین حقیقی و دکتر علیرضا صفرزاده، از سوی انتشارات حتمی به چاپ رسیده است. این کتاب در سه بخش کلی به «مبانی نظری تمرین»، «زمان‏بندی تمرینات ورزشی» و «روش‏های تمرینی» می‏پردازد.
مبانی تمرین، اصول تمرین، آمادگی برای تمرین، متغیرهای تمرین، استراحت و بازیافت، طراحی تمرین، چرخه‏ های تمرین، برنامه ‏های تمرین سالانه، برنامه‏ ریزی بلندمدت و استعدادیابی، اوج‏ رسانی برای مسابقات، توسعه قدرت و توان، تمرین استقامتی و تمرین سرعت، انعطاف ‏پذیری و هماهنگی، موضوعاتی هستند که در 13 فصل این کتاب بررسی می‏شوند.

تمرین، یک فعالیت ورزشیِ طولانی‏ مدتِ منظم است
«تمرین کشف جدیدی نیست. در دوران باستان، مردم به ‏طور منظم برای اهداف نظامی و مسابقات المپیک، تمرین می‏ کردند. امروزه ورزشکاران خود را از راه تمرین برای دست یافتن به هدف آماده می‏ کنند. هدف فیزیولوژی تمرین، بهبود عملکرد بدنی و بهینه ‏سازی عملکرد ورزشی است. گستره اصلی این تمرین، افزایش توانمندی‏‏های مهارتی و کاری ورزشکاران و توسعه ویژگی‏های قوی روانی است. مربی تمرین را طراحی، سازماندهی و رهبری می‏‏‏کند و ورزشکار را آموزش می‏دهد. در تمرین، متغیرهای فیزیولوژیکی، روان‏شناختی و جامعه‏ شناختی بسیاری درگیر می‏شوند. تمرین، به‏ طور عمده یک فعالیت ورزشیِ طولانی ‏مدتِ منظم است که به ‏صورت فزاینده و انفرادی درجه‏ بندی می‏شود. عملکردهای فیزیولوژیکی و روانی بشر، برای برآوردن تکالیف مورد نیاز طراحی می‏شوند.

کتاب تئوری و روش شناسی تمرین
کتاب تئوری و روش شناسی تمرین

آرزوی دستیابی به نتایج درخشان در رقابت‏ها باید به دقت با ویژگی‏های جسمانی مرتبط باشد. افراد باید در جهت ترکیب هماهنگ (موزون)، آراستگی معنوی، خلوص اخلاقی و تکامل جسمانی تلاش کنند. تکامل جسمانی به معنی توسعه موزون چندجانبه است. ورزشکار، غلبه بر محرک فشارآفرین را در تمرین و رقابت فرا می‏گیرد. ویژگی‏های جسمانی باید به وسیله برنامه تمرینی، سازماندهی و خوب طراحی شده و براساس انبوهی از تجربه‏ های عملی تکامل یابد.»

برای موفقیت برنامه داشته باشید
«صرف‏نظر از نوع ورزش، تمرین اجزای جسمانی، تکنیکی، تاکتیکی، روانی و نظری را دربردارد. ارتباطات مهمی بین این پنج عامل به‏ خصوص تمرین جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی وجود دارد. در اغلب برنامه‏ های تمرینی، به‏ خصوص در ورزش‏های تیمی، بر تمرین تکنیکی و تاکتیکی، تأکید می‏شود. لیکن تمرین بدنی باید پایه هر برنامه تمرینی باشد، چون خستگی مستقیما به شرایط بدنی مربوط می‏گردد. هرچه تمرین بدنی یک ورزشکار ضعیف‏تر باشد، او سریعتر خسته می‏گردد. زمانی که ورزشکار خسته می‏شود، مهارت‏های تکنیکی و تاکتیکی اُفت می‏کند. همچنین خستگی زیاد بر قضاوت تاکتیکی در طول بازی اثر می‏گذارد. این به معنی اشتباهات بیشتر و در نتیجه عملکرد ضعیف‏‏تر می‏باشد. به این دلیل تمرین بدنی باید مبنای هر برنامه تمرینی باشد.
برای تکامل تکنیک، باید تمرین انجام گیرد. هرچه سطح تکنیکی یک ورزشکار بالاتر باشد، اجرای او به انرژی کمتری نیاز دارد. برای همه ورزش‏ها به‏ خصوص آن‏هایی که در آن‏ها استقامت یک جزء مهم است، تبحر تکنیکی، کارایی جسمانی ورزشکار را افزایش می‏دهد. در یک اجرای مشابه، فرد ماهر نسبت به فرد غیر ماهر کمتر خسته می‏شود. تمرین تاکتیکی را برنامه ‏ریزی نموده و یک طرح مناسب از بازی را قبل از رقابت‏ها و بازی‏ها ایجاد نمایید، به‏ طوری‏که ورزشکاران زمان کافی برای تمرین داشته باشند. اگر شما به موفقیت نیاز دارید، برای موفقیت باید برنامه داشته باشید.»

شناسایی مستعدترین ورزشکاران برای یک برنامه تمرینی سازماندهی‏ شده
« فرایند شناسایی مستعدترین ورزشکاران برای شرکت دادن آن‏ها در یک برنامه تمرینی سازماندهی‏ شده، یکی از مهمترین نگرانی‏ های ورزش معاصر است. هرکسی می‏تواند آواز خواندن، رقص یا نقاشی را یاد بگیرد، ولی افراد کمی همواره به سطح بالایی از مهارت دست می‏ یابند. بنابراین در ورزش همانند هنر، کشف مستعدترین افراد و انتخاب آن‏ها در سنین کودکی و سپس کنترل دائمی و کمک به آن‏ها برای رسیدن به بالاترین سطح از مهارت، مهم است. یک مربی باید برای افرادی که توانایی‏های طبیعی بالاتری دارند، وقت گذاشته و فعالیت کند، درغیراینصورت مربی استعداد، زمان و انرژی را هدر می‏دهد یا در بهترین وضعیت، یک ورزشکار متوسط را پرورش می‏دهد. هدف اصلی استعدادیابی، شناسایی و انتخاب ورزشکارانی است که بیشترین توانایی را در یک ورزش دارند.»

کتاب « تئوری و روش شناسی تمرین » در 536 صفحه از سوی انتشارات حتمی به بازار نشر عرضه شده است.